અર્થ સમિટ ની માહિતી UPSC પરીક્ષા | Rio summit 1992 | રિયો સમિટ 1992

Earth Summit 1992 | Rio summit 1992 Read more!!!

રિયો સમિટ 1992 કે અર્થ સમિટ 1992  તરીકે જાણીતી United Nation conferences on environment and development (UNCED) એ વર્ષ 1992  માં રિયો – ડી -જાનેરિયો  ખાતે  આયોજિત થયેલી સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એક મોટી કોન્ફરન્સ હતી.

• તેની અંદર 118 રાષ્ટ્રના વડા સહિત 178 જેટલી સરકારોએ ભાગ લીધો હતો.

• તેઓ ૬ થી ૧૪ જુન 1992ના રોજ મળ્યા હતા.

Key Issues

1. Greenhouse gas
2. Emission
3. Forest
4. Population
5. Technology transfer
6. Finance (who would pay for clean up)

નીચે મુજબના દસ્તાવેજો માટે પરિણામી હતી.

• Rio declaration on environment and development
• એજન્ડા 21
• forest principal to emphasize National sovereignty over forest and intolerance towards any kind of a foreign encroachment.
• CBD :- Convention on Biological Diversity (CBD) (કાયદાકીય રીતે બાધ્ય)
• Forest Principal
• United Nations Framework convention on climate change (UNFCCC) (કાયદાકીય રીતે બાધ્ય)

ઘી રિયો ડિકલરેશન | Rio Declaration

• ભવિષ્યમાં સમગ્ર વિશ્વમાં ટકાઉ વિકાસ ને માર્ગદર્શન આપવા હેતુ થોડાક સિદ્ધાંતો(27) નો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો (આ સિદ્ધાંતની રચના 1972ના stockholm declaration ને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યા હતા). જેવી કે

• ગરીબી નાબૂદી
• સૌથી ઓછું વિકસતા ને પ્રાથમિકતા આપવી
• રાષ્ટ્રીય પર્યાવરણીય કાયદો
• સ્થાનિક લોકોની મહત્વની ભૂમિકા
• પર્યાવરણ પર પડતી અસરોનો મૂલ્યાંકન
• સહાયરૂપ થનારી અને મુક્ત આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક પ્રણાલી.

Climate Convention

• A commitment to seduce carbon dioxide emission signed by 150 Nation including USA however it does not fix any deadline for a reducing or immediate change in a fuel consumption.

Agenda 21

• તેમાં 300 પાના 40 ચેપ્ટર અને ચાર સેકશનમાં વિભાજિત થયેલું છે. તેના ત્રીજા ચેપ્ટર માં સ્ત્રીઓ, યુવાઓ અને એન.જી.ઓ વિશે વાત થયેલી છે.

• તે ટકાઉ વિકાસ સંબંધિત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર નો સ્વૈચ્છિક રીતે અમલ થતો બિન – બાધ્યકારી એક્શન પ્લાન છે. તે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર, અન્ય બહુપક્ષીય સંસ્થાઓ અને સમગ્ર વિશ્વની વ્યક્તિગત સરકારો માટેનો એકશન એજન્ડા છે.

• જેનું સ્થાનિક, રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક સ્તરે અમલીકરણ થઈ શકે છે.

• 178 દેશોએ તેને અપનાવ્યુંતથા rio declaration અપનાવ્યું તથા સ્ટેટમેન્ટ ઓફ પ્રિન્સિપાલ ફોર ઘી સસ્ટેનેબલ મેનેજમેન્ટ ઓફ ફોરેસ્ટ અપનાવ્યું.

• અહીં બે કાયદાકીય રીતે બાધ્ય એગ્રીમેન્ટ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા.

1)   CBD :- Convention on Biological Diversity (CBD) (કાયદાકીય રીતે બાધ્ય)

• fair and equitable sharing of benefits arising out of utilisation of a genetic resources ની ઉપર વાત કરવામાં આવી.

• આંતરરાષ્ટ્રીય તથા લોકલ ગવર્મેન્ટ લેવલ પર institution કેવી રીતે કાર્ય કરશે. તે જોવામાં આવશે ૧૫૦ દેશો દ્વારા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા. જેમાં અમેરિકાએ તેની પર હસ્તાક્ષર કર્યા ન હતા તેને અટેન્ડ જરૂર કર્યું હતું. (Biodiversity Treaty:-150 Nation excluding USA sign a compensation treaty to protect the endangered species on earth.)

2) United Nations Framework convention on climate change (UNFCCC) (કાયદાકીય રીતે બાધ્ય)

• તેમાંથી જ ક્યોટો પ્રોટોકોલ ની રચના થઈ છે.

• તેનું મુખ્ય કાર્ય ગ્રીનહાઉસ ગેસ ને સ્ટેબલ કરવાનું છે.

• ખાદ્ય ઉત્પાદન પર ખતરો ના થવો જોઈએ

• ઇકોનોમિક ડેવલપમેન્ટ પણ ટકાવ રીતે થવું જોઈએ.

• વિકસિત દેશ વિકાસશીલ દેશ ની મદદ કરવી જોઈએ.

• આપણા ફાઇનાન્સીયલ રિસોર્સ આપણા કન્વેન્શન ગોલને હાસિલ કરવા કઈ રીતે મદદ કરી શકે છે.

• Institutional mechanism પણ હોવું જોઈએ.

• UN Convention to combat Desertification ને રોકવા એક્શન પ્લાન બનાવો પડશે. આ પ્રથમ અને છેલ્લી આંતરરાષ્ટ્રીય કન્વેન્શન છે. જેની પર Desertification વાત થઈ હતી. (1992 ના રિયો તે ભાગ હતુ. તથા તે કાયદાકીય રીતે બાધ્ય પણ હતું)

CSD :- commission on sustainable development ની સ્થાપના કરવામાં આવી.

ફોરેસ્ટ પ્રિન્સિપાલ

કે જે કાનૂની રીતે બાધ્ય ન હતા.

જંગલ બચાવવા ટકાઉ વિકાસ સાથે તે સૌથી અગત્યની વાત હતી.

Read other post

Stockholm Conference 1972 |  સ્ટોકહોમ કોન્ફેરેન્સ 1972

List of Agricultural Revolutions in India | Green Revolution India | હરિત ક્રાંતિ